Een prachtig jubileum in Berlijn

Berlijn van 16 tot 20 maart 2015

Vijf dagen naar Berlijn, dit is het cadeau dat Jan en ik hebben gekregen van Ramona en Ralph voor het bijzondere moment dat wij in deze week gaan bereiken. Op 19 maart, 40 jaar geleden, zijn wij namelijk getrouwd, dit jubileum gaan wij dus in de stad Berlijn beleven.

Het hotel en de vlucht naar Berlijn zijn door zoon en dochter geboekt. Niet gek dus als je je moeder, die je je leven lang kent als 'Gerrie Middelkoop' op het vliegticket ook op die naam laat registreren (zelfs ‘ma’ Middelkoop had ik niet gek gevonden ;-)) en er niet aan denkt dat haar paspoort wellicht andere informatie bevat. Gelukkig ontdekken wij zelf op tijd dat 'Gerrie' veranderd moet worden in de doopnaam die ik bij mijn geboorte heb gekregen. Een telefoontje naar Easy Jet is voldoende om tijdig een ticket op de juiste naam te hebben. Wat zelfs wij over het hoofd zien is dat ook de achternaam niet blijkt te kloppen met het paspoort, daarin staat mijn meisjes achternaam vermeld. Maar dat ontdekken we pas op de zondag voor vertrek, te laat om daar nog iets voor te ondernemen. We besluiten erop te vertrouwen dat we op de luchthaven nog iets kunnen regelen als dat nodig is en proberen er nog even niet aan te denken wat we moeten doen als dit niet zou lukken.

maandag 16 maart
Na een onrustig nachtje staat Ralph om 06.15 uur voor de deur om zijn chauffeursdiensten aan te bieden. Hij rijdt ons relaxt tot aan de vertrekhal waar wij ons binnen 2 minuten bij de eerste balie melden waarvan we het idee hebben dat zij ons informatie kunnen geven over eventuele acties die nodig zijn om de gegevens op mijn ticket aangepast te krijgen. Omdat mijn paspoort staat op de naam 'Henzen e/v Middelkoop' en dus ook de achternaam Middelkoop vermeld wordt blijkt het voor vliegen binnen Europa geen probleem te zijn. Helemaal gerustgesteld zoeken we een plekje waar we met een kopje koffie en de maandagochtend krant de tijd overbruggen tot we kunnen boarden. Wij reizen voor het eerst in ons leven met niet meer dan 10 kilo bagage, het maximum toegestane gewicht om mee aan boord te mogen nemen. Perfect voor zo’n vijfdaagse reis, alles wat we nodig denken te hebben past erin en het scheelt heel veel gesjouw! Met één rugzak die aan het toegestane formaat voldoet (geleend van Ramona) en een 'stewardessenkoffertje' stappen wij om 08.50 uur aan boord van het vliegtuig. Om 09.10 uur gaan we lucht in en een uur later landen we op luchthaven Berlijn Schönefeld. Omdat we alleen handbagage hebben kunnen we meteen op zoek naar de trein die ons in 30 minuten naar de halte Zoologischer Garten zal brengen. Voor deze bestemming kopen we een enkele reis ticket voor € 3,30 p.p. Nadat we zijn uitgestapt op dit station schaffen we bij een speciaal kantoortje een 5-dagen ticket aan (Berlin Welcome Card) waarmee we van alle openbaar vervoer mogelijkheden gebruik kunnen maken en ook korting krijgen op plaatsen waar we entreegeld moeten betalen. Deze kaart kost € 39,50 p.p.
Vanaf Zoologischer Garten wandelen wij met ons lichtgewicht koffertje en rugzak de laatste 1,5 kilometer naar ons hotel, waar wij ons om 13.00 uur melden en hartelijk welkom worden geheten. De receptioniste is ervan op de hoogte dat wij in hun hotel verblijven omdat wij in deze week 40 jaar getrouwd zullen zijn en feliciteert ons daar alvast van harte mee terwijl zij ons een kaart overhandigt die afkomstig blijkt van Ralph en Ramona. Wat een blij gevoel geeft dat!

Ons hotel heet Art'otel Berlin City Center West en is gelegen aan de Lietzenburgerstrasse 85. Dit hotel is ingericht in Andy Warhol stijl, hij was een 'pop-art' cultuurfenomeen die leefde van 1928-1987 en meer dan 200 foto's die zijn genomen door zijn levensgezel Christopher Makos zijn geëxposeerd in dit hotel. Warhol is vooral bekend geworden met zijn portretten van filmsterren, wereldleiders, soepblikken en emblemen van zijn thuisland Amerika. Onze kamer is helemaal in deze stijl ingericht: een grote foto van de artiest himself boven ons bed, een foto van Marilyn Monroe aan de muur, vloerbedekking met patroontjes van zoenende lippen in rood, oranje en roze, en als de spiegel in de badkamer beslaat tijdens het douchen komt ook daar het gezicht van Marilyn tevoorschijn. De kamer is kleurrijk, licht en gezellig, dat het er erg warm is en een raam open doen heel veel geluid vanaf de straat veroorzaakt nemen we voor lief. Wij hebben een prima onderkomen voor vier nachten

Als wij ons helemaal hebben geinstalleerd vertrekken wij om onze eerste ontdekkingen te doen in de stad Berlijn. We wandelen het hotel uit en bevinden ons binnen vijf minuten op de Kurfürstendamm, een 53 meter brede straat die is aangelegd in 1876 in de overwinningsroes van de gewonnen Frans-Duitse oorlog. Daarom moest deze straat de Champs Elysées van Berlijn worden. Het is een zeer indrukwekkende winkelstraat met heel veel exclusieve winkels. Veel van deze winkels hebben Russisch personeel in dienst omdat een groot deel van de cliënten daar vandaan komt. Wij wandelen deze straat helemaal uit en vergapen ons aan de meest bijzondere creaties in de etalages, houden onze adem in als we een parfumerie passeren omdat de walm van parfumluchten op je keel slaat en natuurlijk bekijken we de klanten die hoog gehakt en met luxe tassen door de straat paraderen. Het is 10 graden, het waait behoorlijk maar door het zonnetje, dat toch ook voorzichtig schijnt is het aangenaam wandelweer. Zonder moeite lopen we deze eerste middag in Berlijn al 15 kilometer voordat we vlak bij ons hotel in een Duitse pub een glaasje wijn/bier drinken. In een supermarkt kopen we een fles wijn voor op de kamer en daarna gaan we terug naar het hotel om ons op te frissen voor het eten. Op 10 minuten lopen van het hotel vinden we een restaurant waar we een echte Duitse maaltijd eten: een grote schnitzel, een portie zeer goed gebakken patat en een héle grote bak salade. Voor ons precies waar we tevreden mee zijn deze eerste dag!

dinsdag 17 maart
Een doordeweekse dag, maar vakantie, dus we hebben geen wekker gezet. Omdat het erg warm is op de kamer zijn we toch om 08.00 uur al wakker genoeg om op te staan en we bereiden ons voor op heel veel gaan zien vandaag. Om klokslag 09.00 uur lopen we ons hotel uit op zoek naar een restaurant waar we kunnen ontbijten. Ook dit soort restaurants is op loopafstand van ons hotel te vinden dus een kwartier later zitten we aan een heerlijk vers belegd broodje en een grote kop koffie.
Als we ons ontbijt met smaak naar binnen hebben gewerkt lopen we naar de metrohalte die ons naar de Potsdamer Platz brengt. Als we daar zijn uitgestapt begint onze wandeling door deze wijk. Potsdamer Platz was vóór de Tweede Wereldoorlog het drukste kruispunt ter wereld en hier is ooit het eerste verkeerslicht van Europa in gebruik genomen. Na de oorlog, na de bouw van de Muur veranderde deze plek in een desolaat niemandsland. Na de val de Muur heeft het tot 1994 geduurd tot er goedgekeurde plannen waren voor herbouwen van het plein. Acht jaar later kon het plein opnieuw aanspraak maken op zijn die het voor de oorlog ook had, namelijk dat het een van de populairste uitgaanscentra van Berlijn is. Wij starten onze wandeling door de zakenwijk waar het ene gebouw nog imposanter oogt dan het andere. We komen langs het Sony Center met een spectaculaire dakconstructie, er staat een prachtig casino en een even zo mooi theater. We gaan met de snelste lift van Europa (100 meter in 20 seconden) naar het Panoramapunkt op de 24e etage in de Kollhoff-Tower waar we een prachtig uitzicht hebben over de stad Berlijn. Als we weer beneden zijn vervolgen we onze weg wandelend naar de Brandenburger Tor (de laatste van de 15 poorten die Berlijn ooit geteld heeft; van 1961 tot 1989 symbool van de gespleten stad, nu die van een herenigd Duitsland), de Reichstag (vlak achter dit gebouw stond tot 1989 de Muur), het Holocaust monument (een terrein van 20.000 vierkante meter ter nagedachtenis aan de moord op de Europese Joden), Unter den Linden (meest monumentale straat van Berlijn, van de Schlossbrücke tot aan de Brandenburger Tor 1,5 kilometer lang en 60 meter breed).

Om 13.00 uur beginnen we onze benen en onze maag te voelen en is het tijd voor een lunch op de Potsdamer Platz. Als we het gevoel hebben dat we weer energie genoeg hebben vervolgen we onze weg wandelend naar Checkpoint Charlie, een toeristische trekpleister vlak voor de kruising tussen de Friedrichstrasse en de Kochstrasse. Hier bevond zich tot 1990 de grensovergang van Oost- naar West-Berlijn. Later is er op de originele plek van Checkpoint Charlie een oude replica geplaatst van de grenspost om te laten zien hoe deze eruit heeft gezien. Deze replica kun je nu nog zien en tegen betaling kun je op de foto met een grenswachter.
Als wij hier onze indrukken hebben opgedaan wandelen we via Unter den Linden naar Alexanderplatz. Alles wat we zien is indrukwekkend en maakt het meer dan de moeite waard om dit lopend te doen, maar we beginnen onze voeten wel te voelen. Het is in de loop van de dag 16 graden geworden dus tijd voor een biertje!
We gaan met de metro terug naar de Kurfürstendamm en eten een pizza in een Italiaans restaurantje vlak bij ons hotel. Als we om 20.00 op onze hotelkamer terug komen hebben we bijna 20 kilometer gelopen en zijn we helemaal gesloopt. Maar het was het meer dan waard, voor morgen al weer genoeg nieuwe plannen maar nu nog een paar uurtjes met de voetjes omhoog en een lekker glaasje wijn van de supermarkt!

woensdag 18 maart
Uitgeslapen vertrekken we om 10.00 uur op weg naar de metrohalte Uhlandstrasse, de dichtstbijzijnde halte op ongeveer 5 minuten lopen van het hotel. Nog niets gegeten of gedronken, we willen ontbijten in het centrum van Berlijn. Ons plan voor vandaag is om te beginnen bij Alexanderplatz, genoemd naar de Russische tsaar Alexander. Dit plein is in de oorlog verwoest en later opnieuw opgebouwd maar dan 2 keer zo groot. Vanaf Alexanderplatz lopen we naar de Spree en wandelen we door de prachtige straatjes in het Nikolaiviertel. Hier staat de oudste kerk van Berlijn, de Nikolaikirche (1230) en in de Poststrasse staat een prachtig pand dat 'Knoblauch Haus' heet, genoemd naar de familie die er tot 1928 gewoond heeft. In dit pand is een tentoonstelling te zien die het dagelijkse beeld schetst van burgerij in de 19e eeuw.
In alle straatjes in deze wijk vind je gezellige winkeltjes en terrasjes. Geen mooier plekje dan hier om te ontbijten, het is dan inmiddels al 10.45 uur dus we lusten wel wat. Bij restaurant Reinhard’s in de Poststraat bestellen we een Amerikaans ontbijt voor Jan (met cornflakes, melk, broodjes en gebakken eieren), een Parijs ontbijt voor mij (broodjes, rosbief, brie met noten erop en preisalade), en natuurlijk ieder 2 heerlijk grote koppen koffie. Wij kunnen er de komende uren tegen!
We wandelen door de gezellige straatjes en genieten van de sfeer in deze wijk. Het is 13 graden en het zonnetje schijnt, dit werkt eraan mee om er een zomers gevoel bij te krijgen. Om 12.30 uur zitten wij op de rondvaartboot waarmee we een uur lang over de Spree varen. Heel veel van wat we gisteren lopend hebben gezien kunnen we nu vanaf het water bekijken wat toch weer heel andere indrukken geeft. Uitleg over wat we zien wordt gegeven in duidelijk en verstaanbaar Duits en Engels. Als we om 13.30 uur weer op de kade staan hebben we het gevoel dat dit een leuk toeristisch tochtje is geweest.
Op onze vervolgwandeling komen we langs de Berliner Dom die er van buiten schitterend uit ziet. De binnenkant zal ongetwijfeld ook mooi zijn maar een rondleiding kost € 15,-- per persoon. Aan ons niet besteed om dat geld er aan uit te geven al zullen heel veel mensen daar ongetwijfeld anders over denken.

Wij wandelen door naar Hackesche Höfe, een woon-/winkelcomplex met 8 patio's. Dit gebied ligt tussen de Rosenthaler- en Sophienstrasse. Het complex dateert uit de begin 20e eeuw en is na jarenlange restauratie een prachtig gebied geworden met winkeltjes, ateliers, cafeetjes, bioscopen en variétézalen, maar ook met woonhuizen. Het zijn allemaal aparte hofjes met prachtige lichtinvallen en er heerst een heel bijzondere sfeer. In een kleurrijk winkeltje kopen we een souvenirtje als herinnering aan Berlijn.
Met de metro gaan we daarna naar de wijk Charlottenburg. In deze wijk staan veel Universiteitsgebouwen, groot en imposant. In deze wijk ligt ook Schloss Charlottenburg met daar omheen een park, maar omdat wij er al heel veel wandel kilometers op hebben zitten besluiten wij hier niet naar toe te gaan maar nog wėl naar de in dezelfde wijk gelegen Breitscheitzplatz te lopen waar de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche staat. Deze beroemde kerk, die gebouwd werd ter herinnering aan Wilhelm I, werd in de Tweede Wereldoorlog door een bombardement zwaar beschadigd. De ruïne van de kerk is na de oorlog hersteld en tot monument verklaard. Daarnaast werd een achthoekige nieuwe kerkzaal gebouwd met een zeer opvallende achthoekige nieuwe klokkentoren. De kerkzaal heeft in de acht muren circa 20.000 ramen van gebrandschilderd glas. De lichtinval is echt prachtig! Tegenwoordig is deze opvallende kerk een symbool voor de vrede. Wij steken er een kaarsje op voor de dierbaren die op dat moment in onze gedachten zijn.
Als wij uitgekeken zijn zoeken we snelste verbinding met de metro terug naar het hotel. Als we om 17.00 uur weer op onze kamer zijn hebben we 12 kilometer wandelend afgelegd en wel 35 kilometer met ons OV toeristen kaartje, die brengt zijn geld wel op!

Rond 18.30 uur vertrekken we opnieuw met de metro naar de Potsdamer Platz. Daar vandaan wandelen we naar de Brandenburger Tor omdat we die ook graag bij avond willen zien. Prachtig in het licht is dit een cadeautje! Een leuk restaurantje in een zijstraat van Unter den Linden wordt de plek voor onze avondmaaltijd, die bestaat uit plakjes koude rosbief, gebakken aardappels en heel veel sla! Na een dag beweging een prima maaltijd wat ons betreft. Om 22.00 uur zijn we weer op onze kamer waar onze voetjes wel aan een massage toe zijn.

donderdag 19 maart
Een memorabele dag, wij zijn 40 jaar getrouwd vandaag en hebben heel veel redenen om dankbaar en tevreden op deze jaren terug te kijken. We ervaren het als heel bijzonder om dit samen in Berlijn te mogen mee maken. Ook vanmorgen zijn we weliswaar lekker op tijd aan de dag begonnen maar gaan we pas om 09.45 uur de deur uit, opnieuw met een lege maag omdat we het leuker vinden om te ontbijten in de wijk waar we vandaag gaan beginnen met onze verkenningstocht. Op het programma staat een bezoek aan de Joodse wijk. We gaan met de metro naar Senerfelden Platz, het startpunt voor onze wandeling. We gaan naar binnen bij een ini-mini restaurantjes waar twee jongedames taarten aan het bakken zijn en biologische ontbijtjes verzorgen. De eerlijkheid gebied te zeggen dat ik er in eerste instantie niet blij van word omdat mijn koffie lauw is (wie mij kent weet dat het niet goed is voor mijn humeur als mijn eerste kopje koffie van de dag niet voldoet aan wat ik ervan verwacht) maar na 40 jaar huwelijk weet Jan precies wat hij wel en niet tegen me moet zeggen op zo'n moment dus het is hooguit aan mijn gezicht te zien wat ik ervan vind ;-). Als het broodmandje op tafel komt met heerlijk vers brood en een keurig opgemaakt bord met drie soorten kaas, honing, schijfjes appel, druiven en noten verdwijnt mijn slechte humeur als sneeuw voor de zon. We laten het ons heerlijk smaken.

Een klein uurtje later lopen we door de straten naar de synagoge waar we niet naar binnen mogen omdat daarvoor tevoren een afspraak gemaakt had moeten worden. Volgende bezienswaardigheid is de Wasserturm (watertoren) die in deze hoedanigheid in gebruik was van 1877 tot 1915 maar daarna is omgebouwd als woonhuis. Een heel bijzonder plekje om te wonen. Volgende bezienswaardigheid moet de Joodse begraafplaats worden. We hebben twee informatieboekjes bij ons, twee plattegronden én een navigatiesysteem. En toch gebeurt het dat we als een kip zonder kop rondlopen en nergens de Joodse begraafplaats (Jüdischer Friedhof) kunnen vinden. Achteraf blijkt dat Jan zijn dyscalculie (is dyslectie maar dan met cijfers) hem parten heeft gespeeld. Hij heeft wel het juiste adres ingegeven op zijn navigatiesysteem maar het verkeerde 'huisnummer' waardoor we net voorbij het 'huisnummer' zijn gaan lopen waar het kerkhof zich bevond en we maar niet begrijpen waarom we geen enkele herkenningspunt vinden. We kunnen het zelf bijna niet geloven maar we zijn 2 uur bezig met zoeken, vragen, op advies van bereidwillige passanten weer in een bus of op een metro stappen of een stuk lopen, maar niet vinden wat we zoeken. Uiteindelijk toch maar weer allebei de boekjes tevoorschijn gehaald en dan komt de aap uit de mouw: wij waren héél dichtbij toen we bij de synagoge en de watertoren waren en hebben in de tijd tussen het kerkhof zoeken en vinden heel veel andere dingen gezien. Maarrrr.... na 40 jaar weten we van elkaar dat opgeven geen optie is dus 'zoekt en gij zult vinden' wordt uiteindelijk beloond! Om 15.00 uur lopen wij op het kerkhof waar meer dan 5.000 Joden begraven liggen. Het is bizar om te zien dat er tegen het kerkhof aan grote wooncomplexen gebouwd zijn waardoor iedereen die daar woont vanuit de woonkamer zicht heeft op het kerkhof. Jan heeft de eer om voor de eerste keer in zijn leven een keppeltje op te 'mogen'. De wandeling over de begraafplaats ervaren we als zeer indrukwekkend.

Als laatste deel van ons plan vandaag gaan we met de metro naar Savigny Platz, een plein dat door de brede Kantstrasse in tweeën wordt gesplitst. Hier zijn veel winkels, restaurants en cafés waarvan wij op één ervan in het zonnetje een wijntje/biertje drinken om te proosten op nog heel veel jaren samen. Uitgerust wandelen we via de Kurfürstendamm weer naar ons hotel en genieten we onderweg nog een keer van de vele luxe boetieks en etalages in deze luxe winkelstraat. Na een uurtje relaxen op onze kamer gaan we eten bij Turks restaurant ‘Black & White’ op 5 minuten lopen van het hotel. Een gezellig plekje, mooi ingericht en een heerlijke maaltijd. Prima om deze dag mee af te sluiten. Héél veel gebruik gemaakt vandaag van onze Berlin Welcome Card maar ook weer 15 kilometer te voet afgelegd! ….. en Jan heeft pas één blaar!

vrijdag 20 maart
Onze laatste dag in Berlijn, we staan op tijd op om ook deze dag nog optimaal te kunnen benutten. Om 08.45 uur checken we uit in ons hotel waar we onze koffers in bewaring kunnen geven zodat we nog een paar uur zonder bagage wat plekjes van Berlijn kunnen gaan bekijken. We vertrekken lopend naar de inmiddels bekende opstapplaats voor de metro en gaan op weg naar Gendarmenmarkt, genoemd naar de 'gen d'armes', het regiment van de soldaten koning Friedrich Wilhelm I. We ontbijten bij een Backerei waar we een heerlijke bruine pistolet met lekker beleg verorberen met daarbij natuurlijk weer een kop koffie die ondanks de keus voor 'klein formaat' meer dan een dubbele dosis is van een Hollands kopje koffie. Wij hebben daar geen moeite mee!

We steken de straat over en staan dan midden op het beroemde plein dat in 1944 bijna helemaal werd verwoest maar nu weer bestempeld wordt als het mooiste en meest klassieke plein van Berlijn. Er staan drie prachtige gebouwen: aan de ene kant de Französischer Dom, aan de andere kant de Deutscher Dom en in het midden daarvan Könzerthaus. Wij staan op dit plein op het moment dat de voor vandaag aangekondigde zonsverduistering plaatsvindt. Wij hebben het geluk dat dit in Berlijn heel goed te zien is door de perfecte weersomstandigheden. Er staan heel veel mensen met speciale brilletjes op die met camera, tablet of telefoon proberen er mooie foto's van te maken. Door de lichtval levert het maken van een foto van de Französischer Dom hele mooie scherpe plaatjes op, de Deutscher Dom aan de andere kant moet tegen de felle zon in gefotografeerd worden wat niet meer dan een heel wazig resultaat geeft. Wij hebben geen speciale bril, geen zonnebril en ook geen andere attributen bij ons, waardoor wij het met het 'blote oog' kijken naar het spektakel van de zonsverduistering en de daarbij behorende eclips niet aandurven omdat het onherstelbare schade aan de ogen kan veroorzaken.


Wij gaan met de metro, voor de tweede keer deze week, naar Nikolaiviertel waar we bij Brauhaus Georg Braeu zónder jas in de zon kunnen zitten en samen nog even heerlijk genieten van voorjaarsgevoel op een heel leuk plekje in Berlijn. We zien op de plattegrond die we van Ralph hebben geleend dat hij hier bijna 2 jaar geleden ook gezeten heeft. Bijzonder om te bedenken dat hij toen hetzelfde heeft gezien wat wij nu zien en dat hij waarschijnlijk hetzelfde heeft geproefd als wat Jan nu proeft!

Om 13.00 uur gaan we met de bus naar Alexanderplatz, nemen een kijkje binnen bij de Fernsehturm. Deze TV toren is in 1969 voltooid, is 368 meter hoog en wordt in de Berlijnse volksmond aangeduid als 'Langer Lullatsch' (= lange slungel). Op 207 meter hoogte bevindt zich in de vorm van een ronde bol een restaurant dat in precies één uur tijd rond zijn as draait. Het uitzicht over Berlijn moet hier prachtig zijn, maar wij hebben helaas geen tijd meer om dit zelf te gaan beoordelen. Het is tijd om terug te gaan naar het hotel om onze koffers op te halen en dan naar de luchthaven te vertrekken.
We gaan met de metro naar de halte Zoölogischer Garten en daar stappen we op de Airport Express naar Berlin Schönefeld. Hier arriveren we om 16.30 uur, nog tijd genoeg om voor de tweede keer vandaag en broodje te eten. Daarna gaan we door de bagagecontrole en kunnen we vrijwel meteen boarden. Om klokslag 18.00 uur vertrekt ons vliegtuig en om 19.20 uur landen we weer op Schiphol waar Ralph ons staat op te wachten en wij dus weer een gezellige en makkelijke lift hebben naar huis.

Vijf dagen Berlijn zijn om gevlogen. We hebben heel veel gezien, er met volle teugen van genoten om dit samen te kunnen beleven en hebben het gevoel dat we hier ooit nog eens teruggaan komen want we hebben nog steeds heel veel niet gezien.

Dit geweldige cadeautje van onze kinderen voelt als een heel groot cadeau waar we met heel veel warme gevoelens aan zullen blijven denken!